|pag. 1|
Opgedragen aan al die vrouwen en mannen die naar beste
geloven en weten een weg zoeken in de crisis in kerk en sa-
menleving: dat ze verder durven kijken dan de beperkingen
die een conflict aan het licht brengt
|pag. 2|
|pag. 3|
CIP-gegevens Koninklijke Bibliotheek, ’s-Gravenhage
Bosch, R. A.
Het conflict rond Antonius van der Os : predikant te Zwolle 1748-1755 / R. A. Bosch —
Kampen : IJsselakademie. — I11. — (Publikaties van de IJsselakademie ; nr 50)
Ook verschenen als proefschrift Kampen. — Met lit. opg., reg.
— Met samenvatting in het Engels.
ISBN 90-6697-037-5
SISO 265.4 UDC 284.2 (492*8000)” 1748-1755”
Trefw.: Os, Antonius van der / Gereformeerde Kerk ; Zwolle ; geschiedenis ; 1748-1755.
Publikaties van de IJsselakademie nr 50
© IJsselakademie Kampen 1988
Omslagontwerp: Bart Oost
Druk: Salland Offset, Deventer
ISBN 90-6697-037-5
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, mikrofilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. 1
|pag. 4|
Graag vang ik dit boek aan met het uitspreken van een woord van dank aan de velen die bijdroegen tot het welslagen van mijn onderzoek en de publicatie van het resultaat.
De namen van mijn begeleiders, de professoren A.J. Jelsma en J. van den Berg, zijn aan dit werk verbonden. Beiden stimuleerden zij mij met hun eigen kennis en kunde, en niet in de laatste plaats hun enthousiasme voor de geschiedenis van de kerk en de mensen in en om de kerk. Niet direkt bij de inhoud betrokken, maar des te duidelijker als stimulans steeds bereikbaar was mijn vriend Jaap van Gelderen, Zijn veelzijdige kennis en zijn vermogen om de juiste vragen aan de geschiedenis te stellen waren onmisbaar. Mijn dank geldt ook drs H. Reenders, op wie ik mijn eerste nieuwsgierigheid naar de geschiedenis van de achttiende eeuw kan herleiden.
Onmisbaar was de steun van talloze medewerkers op archieven en in bibliotheken. Ook als ik me wil beperken kan ik het niet nalaten de uitgebreide dienstverlening in het Gemeentearchief van de stad Zwolle te roemen. De goede toegankelijkheid van de meest uiteenlopende bronnen bevorderde ten zeerste de voortgang van mijn werk.
Zonder de mogelijkheid tot inzage van persoonlijke stukken uit het archief van het Koninklijk Huis zou deze studie niet het resultaat opgeleverd hebben dat nu voor u ligt. Ik dank
H. M. de Koningin voor haar toestemming tot onderzoek.
Graag noem ik de broedplaats van zo vele publikaties op het gebied van de geschiedenis van de IJsseldelta, de IJsselakademie te Kampen, met een staf van enthousiaste medewerkers en vrijwilligers.
De medewerking van de kerkeraad van Gereformeerde Kerk van Twello, alsmede van de hervormde en gereformeerde collega’s die mij, op verzoek van genoemde kerkeraad, tijdens mijn studieverlof van mei tot augustus 1987 vervingen betekende een grote steun.
Op de steun van vele andere familieleden en vrienden binnen en buiten Twello kon ik voortdurend rekenen, behulpzaam als ze waren in hoedanigheden variërend van geldschieter tot gastvrij pension en kinderopvang.
|pag. 5|
Dit boek gaat over een conflict in de kerk. Wanneer we in 1988 het verhaal van toen lezen, vergeten we snel de zorg en pijn van de mensen van verleden tijd. Zij leden aan elkaar, hun kerk, hun eigen tekortkomingen. Desondanks bleven ze zoeken naar waarheid, het licht in hun leven, in het vertrouwen dat Gods Licht de duisternis verlicht. Moge dat geloof ook ons verder geleiden.
Bij de handelsuitgave
Deze uitgave is de handelsuitgave van een proefschrift waarop ondergetekende in mei 1988 promoveerde. Het boek is dus niet in de eerste plaats geschreven voor een breder publiek. Zij die het werk gelezen hebben menen echter dat het een ieder die geïnteresseerd is in de geschiedenis van kerkelijk, maatschappelijk en politiek leven in Zwolle rond 1750 zal aanspreken. Dat deze mening niet ongegrond mag blijken te zijn is mijn wens!
De tekst kan als geheel gelezen worden. De verwijzingen naar de aantekeningen hebben meestal de bedoeling de bewijsplaatsen aan te geven. In een enkel geval bieden ze echter meer, zoals bij noot 55 op p. 186 blijkt. De lezer oordele zelf.
R. A. Bosch
|pag. 6|
|pag.7|
| 131 | 3. | Synode van Zwolle 1755: Van der Os af gezet. juni 1755 |
| 139 | 4. | Reacties op de afzetting. |
| 145 | 7. | Nasleep van de afzetting van Van der Os. |
| 145 | 1. | De verdere weg van Van der Os. |
| 149 | 2. | De kerk van Zwolle. |
| 154 | 3. | Weerklank in Nederland. |
| 161 | 8. | Conclusies |
| 169 | 9. | Summary |
| 175 | 10. | Aantekeningen bij de hoofdstukken 1-8 |
| 209 | 11. | Registers en lijsten |
| 209 | 1. | Afkortingen. |
| 210 | 2. | Archivalia. |
| 214 | 3. | Chronologische bibliografie. |
| 228 | 4. | Literatuur. |
| 235 | 5. | Lijst van in het conflict betrokken Zwollenaren |
| 244 | 6. | Namen van personen. |
| 252 | 7. | Zaken en begrippen. |
|pag.8|