[pag. 1]
{titelpagina}
[pag. 2]
WERKEN, UITGEGEVEN DOOR DE
VEREENIGING TOT BEOEFENING VAN OVERIJSSELSCH
REGT EN GESCHIEDENIS
________
Verslagen van de Handelingender vergaderingen van de Vereenigingen, 1e-50 e stuk. (Niet in den handel).
Catalogus der Bibliotheek van de Vereeniging. Zwolle, W. E. J. Tjeenk Willink, f 0.60. Met 3 supplementen, 1e bij denzelfden f 0.20, 2e f 0.10, 3e f 0.05. Zwolle, De Erven J. J. Tijl.
Register van Overijsselsche Oorkonden, No. 1-369. Zwolle, W. E. J. Tjeenk Willink 1873. No. 370-890. Zwolle, De Erven J. J. Tijl 1875.
Verslagenen mededeelingen, 1 e -12 e stuk. 1 e st., 1860, f 1.25-2 e st., 1862, f 1.25-3 e st., 1865, f 0.75-4 e st., 1867, f 1.00-5 e st., 1870, f 1.25-6 e st., 1871, f 1.50-7 e st., 1872, f 0.75, 1 e-7 e st. Deventer, J. de Lange – 8 e st., 1873, Zwolle, W. E. J. Tjeenk Willink – 9 e st., 1874, f 1.80-10 e st., 1876, f 0.70-11 e st., 1878, f 1.50-12 e st., 1881, f 1.00. 9 e -12 e st. Zwolle, De Erven J. J. Tijl.
Verhandeling over het Graafschap Goor en beschrijving van de Heerlijkheid Almelo en Vriezenveen. Twee onuitgeg. Hoofdstukken van den Tegenw. Staat van Overijssel; door wijlen Mr. G. Dumbar. Deventer, J. de Lange 1858, f 0.50.
Kronijk van Gerardus Coccius. Deventer, J. de Lange 1860. f 0.70.
Charters en Bescheiden over de betrekking der drie Overijss. steden, bijzonder van Kampen, op het noorden van Europa, 1251-1398. Deventer, J. de Lange 1861, f 1.15.
Uittreksels uit het dagboek van Arent toe Boecop volgens een HS. van de 17e eeuw. Deventer, J. de Lange 1862, f 2.40
(Zie verder de beide laatste pag. van den omslag.)
[pag. 3]
VEREENIGING TOT BEOEFENING
VAN OVERIJSSELSCH REGT EN GESCHIEDENIS
__________
OVERIJSSELSCHE
STAD-, DIJK- EN MARKEREGTEN.
_____
TWEEDE DEEL. ZESDE STUK.
_______
DIJKREGT VAN CELLEMUIDEN
_______
ZWOLLE
DE ERVEN J.J. TIJL.
1883.
[pag. 4]
{blanco}
[pag. 5]
BESCHRIJVING VAN HET HANDSCHRIFT.
________
Cellemuiden, Selmuyden, Zelmuiden, Seelmuiden, Sijlmuden of Zedemuden is de naam van een poldertje, dat niet meer dan 48 morgen besloeg, in de gerigten Hasselt en Genemuiden. De schrijver van den Tegenw. Staat deelt dienaangaande het een en ander mede, doch ontleent zijne opgaven aan een op 22 Julij 1706 door de erfgenamen vastgesteld en op 17 Oct. daarna door den Hoogschout van Hasselt bekrachtigd dijkregt. Het oude had hij te vergeefs gezocht.
Men treft het intusschen aan, voor in een ligger der renten van het S. Catharinen-gasthuis te Kampen, thans in het archief van het Boven-Proveniershuis aldaar. Bij de mededeeling hierachter zijn gemakshalve de artikelen van nommers voorzien.
Wie over den polder zelf iets meer wenscht te weten, raadplege het Ve. stuk der Verslagen en Mededeelingen van de Vereeniging, bl. 93 e. v.
________
[pag. 6]
{blanco}
[pag. 7]
DIJCKRECHT VAN DEN DIJCKEN DER LANDEN
TOT SEELMUIJDEN.
1. Jtem jnden iersten soe salmen alle jaer kiesen drie zwaren, een van Ghenemuden, ende enen die den van Campen oir lant brucket, ende een van Hasselt, die daer lant in heuet off brucket.
2. Ende die zwaren sal men alle jaar kiesen opten iersten dach van der Meerten, Ende dat sullen doen die olde swaren.
3. Ende daer salmen des Sonnendages voir desen voerg. daeh kerckensprake van doen in desen drien kerspelen vorsz in elcker kercken, dan op dit vorsz lant te komen ende te kiesen als vorsz is.
4. Ende worde door ijemant van den zwaren gekaren ende die dat weijgerde die breke enen olden schilt ende men solde om dat hoeger bieden toe x schilden toe, off hij solde swaren wesen.
5. Ende wolde hij des dan nijet wesen, soe solde men hem die x schilde offnemen, die dree tot des heren behoeff ende die soeuen tot behoeff der erffgen. Ende soe salmen dan eenen anderen kiesen. 6. Ende soe sullen dan die zwaren schouwen den
[pag. 8]
dijck alsoe hoege ende breet, als den zwaren mitten erffgen. ten iersten schouwe nutte duncket wesen.
7. Ende soe die dijck eenpaerliek dan effen hoge te wesen na den waterpasse bij hoeren eede.
8. Ende weer daer enich zwaren van huijs als sij scouwen solden soe mach men eenen erfgen. in die stede setten, ende volbrengen die schouwe daer mede.
9. Ende een die dat weijgerde die breke eenen haluen olden schilt.
10. Ende al die voirschouwe toe haluen wercke min off meer. Want dat men te volre eerden schouwet, dat is eIcke schouwe twe olde vlemsche groot.
11. Ende die scouwe ter voIre eerden is die ierste scouwe vier olde vlemsche groot.
12. Ende soe en sal men nijet naerre den dijcke steken noch grauen beneffen des anders dijck dan ses voet als bij der hoechsten boete.
13. Ende soe moegen die zwaren schutten ende sullen schutten in dit lant ende dijck elck peert ende runt op twee krumstert elck vercken op vier krumstert, elck gans op anderhalue placke, een schaep op een plack.
14. Ende dede eijnich van desen vorsz guede ijemant schade in hoeren lande dat weer sait of hoij, die solden die dat guet hoer weer, den schaden beteren, behaluen die schuttinge.
15. Ende worde daer ijemant wadich in sijnen dijcke, wolde hij doer die wade dijken, daer sullen em die erffgen. toe helpen effen hoich der groen zwaerde Ende die ghene den die wade sijn is, sal daartoe leueren alle holt ende ruwaer. Ende wil hij omme dijcken soe en sal men hem nijet helpen. 16. Ende bleue daer ennich dijck liggen den nijemant kennen en wolde, daer solde men die zwaren ende die
[pag. 9]
soeuen op verbaden, vijer bauen, ende drie beneden, wie den dijck gegeuen worde die solde hem hebben bij hoeren eede.
17. Ende wat die zwaren wtleggen dat redelick is dat sullen sij dubbelt weder nemen van den genen die de dijck gegeuen wort.
18. Ende weer daer noot van vloede, ende die zwaren op den dijck gaen wolden, ende sij dat den erffgen. te weten deden, ende die dan nijet en volget dat is hem om een heren pont, den die wete gedaen is dat de zwaren hem auer seggen bij hoeren eede.
19. Ende die boeten die den zwaren verschijnen daer en sullen sije nijet mit geestelicken rechte voir anspreken bij eenre penen van eenen olden schilde elck gezwaren toe verliesen, mer sie moegen panden op dat lant off elken in sijn huijs welkoer (sic) sij willen.
20. Ende in wat gerichte dat die erffgen. vergaderen om die gezwaren te kiesen, op dat lant voirsz dat sij in Genemuedenre gerichte off in Hasselder gerichte, daer sal die Scholte den nijen gezwaren den eedt staeuen.
21. Ende wat die meeste deel van den erffgen. verdragen dat sullen die anderen mede volgen.
22. Ende wie op der gezwaren eedt spricht die breket twee olde schilde tegen den gezwaren, halff toe der gezwaren behoeff ende halff toe des gerichts behoeff.
23. Ende die gezwaren sullen schutten gelijck voirsz is bij hoeren eede Ende wat guet ennich gezwaren off twee erffg. schutten op dat voirsz lant dat sullen sij brengen in dat gerichte daer sij dat schutten, in de naeste herberge. Maer wes die van Ghenemuiden schutten onder hem seluen dat moegen sij mit hem brengen tot Ghenemuijden.
24. Jtem weert sake dat toe ennigen schouwen off
[pag. 10]
wederschouwen ennijge dijke off gaete nijet gemaket en weren, die moegen die geswaren bestaeden ouer dat weers nacht aen toe tasten ende to makene voort van stonden aen, mer men sal hem ene wete doen den ghenen die de dijck sijn is die mach en (em?) dan seluen aentasten ende maken en (em?) als vorsz is.
25. Mer wes die wete kostet, dat sal hij betalen den die wete gedaen wort, weert buten den tween gerichten als Hasselt ende Ghenemuijden.
26. Jtem wanneer die gezwarenen schouwen wilt, daer salmen kerckensprake van doen xiiij dage te voeren toe Hasselt ende toe Ghenemueden, dat en sij dat den erffgen. duncket dat men eer doen sal.
27. Jtem weert saicke dat ijemant ennige vredinge van den anderen begeerden, die soldet hem seggen xiiij dage te voeren, ende dede hij hem dan geen weder werck, soe mochtet die ander bestaeden om redelick geIt ende daer mocht hij voer panden ende den derden penninck meer, gelijck pacht, op dat lant voirsz off in sijn huijs, waer hij wil.
28. Ende wat boeten den gezwaren veruallen, die sullen sij inwinnen binnen jaers.
29. Jtem die gezwaren willen schouwen tusschen ix ende xij vren bij climmender sonne.
30. Jtem soe hebben die gemeijne erffgen. op Senemuijden auerdragen ende eens geworden, soe wie sijn dijck nijet gemaket en heuet ter volre eerden als men den wederschouwet, die dan gekoernt wort, weert saicke dat die dijck wadich worde nae der tijt, die solde sijnen dijck selueren wederdijcken, bueten hulpe der gemeijnen erffgen.
____________
[pag. 11]
Protestatie des Prouisoers ende Kerckmeijsters van
S. Cathrinen Gasthuijs toe Campen.
Anno 1576 den XXIIIJ Octobris sinnen die Ersame Johan toe Boecop als Prouisor van Sancta Catherina vnde Otto Sticker als Kerckmeijster van Sancta Catherine buijten Campen erschenen vnde hebben geprotesteert tegen die gesworen van Sijlmud en ofte dat saecke mochten wesen dat die wade wederomme bij gebreck van dat maecken, mochte doerbreken, vnde dat landt Sancta Catherina is toebehoerende daer schaede doer moege krijgen, sulx die Prouisoren van dat Gasthuijs voirsz willen verhaelen op die erffgenamen die waede mochte toebehoeren oft die dijck, naedemaell dat dan die gesworen mijt den gemenen erffgen. geboden op den dijck die erffgen. van zalighe Henrijck Wijchersz is toebehoerende sie nijet gemaeckt en hebben als sie hem geboden is.
______________