De Pauselijke Zoeaven (Italiaans: Zuavi Pontifici) waren een infanterie-eenheid van de Kerkelijke Staat (1861-1870) als antwoord op interne instabiliteit en op de Risorgimento, de beweging die Italië wilde verenigen. In het kader van deze Risorgimento werd de kerkelijke staat bedreigd door aanvallen die werden geleid door Victor Emanuel II, koning van Sardinië, en diens bondgenoot Giuseppe Garibaldi, een liberaal en nationalist die streefde naar de scheiding van kerk en staat.
Ook interne instabiliteit vormde een grote bedreiging voor het voortbestaan van de Kerkelijke Staat. In het Revolutiejaar 1848 waren er opstanden die leidden tot de Romeinse Republiek (1849). Franse legers hielpen de Paus toen weer in het zadel.
Om deze dreigingen het hoofd te bieden, riep Paus Pius IX de gehele katholieke wereld op om jonge, ongehuwde mannen te zenden om als vrijwilliger dienst te doen in dit legeronderdeel. Het vormde samen met de Zwitserse Garde het leger van de Kerkelijke Staat. Bron: Wikipedia/Pauselijke Zoeaven