[]
GEMEENSCHAP
[ ]
[blanco]
[ ]
IN DE LETTEREN EN WIJSBEGEERTE AAN DE
UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM, OP GEZAG VAN
DE RECTOR MAGNIFICUS, DR G. C. HERINGA,
HOOGLERAAR IN DE FACULTEIT DER GENEES-
KUNDE, IN HET OPENBAAR TE VERDEDIGEN IN DE
AULA DER UNIVERSITEIT OP DINSDAG 16 DEC. 1947,
DES NAMIDDAGS OM 4 UUR
[ ]
[ ]
Prof. dr. H.N. TER VEEN
promotor
Aan mijn moeder
Aan mijn vrouw
[ ]
[blanco]
[ ]
De voltooiing van mijn universitaire studiën biedt mij de gelegenheid dank te brengen aan diegenen, die tot mijn vorming als sociaal onderzoeker hebben bijgedragen.
In het bijzonder wel gaat mijn dank uit naar U, hooggeleerde Ter Veen, hooggeachte promotor, die de door Steinmetz gewekte belangstelling voor de sociografie wist te verdiepen en ook te richten op practische doeleinden.
Dat U mij bij de samenstelling van dit proefschrift met Uw aanwijzingen en critiek hebt willen bijstaan, bevoordeelde mij in hoge mate.
Vanzelfsprekend gaan mijn gedachten ook uit naar de sociografische en ethnologische colleges van Steinmetz, die ik nog het voorrecht had een heel jaar lang te mogen bijwonen, en die een diepe indruk op mij hebben gemaakt.
In dankbare herinnering zullen mij ook blijven de colleges van de ons heengegane docenten Bonger, Van Eerde, Brugmans en Van Bemmelen. Zo ik in critische zin tekort mocht schieten, dan kan dit stellig niet geweten worden aan U, hooggeleerde Fahrenfort en Posthumus. Uw lessen waren steeds weer een genot voor de aankomende maatschappelijke onderzoeker. Tenslotte moge ik ook U in mijn erkentelijkheid betrekken, hooggeleerde Hofstee, voor het vele, dat ik van U in de afgelopen jaren in de practijk van het onderzoek heb mogen leren.
|pag. 8|
[ ]
[blanco]
[ ]
INHOUD | |
Voorwoord | 11 |
HOOFDSTUK I. | |
Beknopte geschiedenis van het territorium der gemeente | 13 |
HOOFDSTUK II. | |
Grootte, vorm en grenzen der gemeente | 16 |
HOOFDSTUK III. | |
Het physisch-geografisch milieu | 20 |
De bodem | 20 |
Hydrografie | 24 |
Klimaat | 28 |
Begroeiing | 30 |
HOOFDSTUK IV. | |
Bebouwing en verkeerswegen | 32 |
Inleiding | 32 |
De bebouwing en de verkaveling | 34 |
Verkeerswegen | 46 |
HOOFDSTUK V. | |
De betrekkelijke sociale ligging van de gemeente | 53 |
HOOFDSTUK VI. | |
De demografie | 75 |
Inleiding | 75 |
De stand der bevolking | 76 |
De loop der bevolking | 85 |
HOOFDSTUK VII. | |
Economische verhoudingen | 100 |
Inleiding | 100 |
De landbouw | 105 |
De ambachtsnijverheid | 144 |
De winkels | 146 |
↑pag. 9↑ |
|
HOOFDSTUK VIII. | |
Sociale verhoudingen | 149 |
Inleiding | 149 |
Het gezin | 153 |
De woning | 155 |
De kleding | 156 |
Vrijage en huwelijk | 159 |
Zuigelingenzorg | 164 |
Opvoeding | 166 |
De sociale geleding | 167 |
HOOFDSTUK IX. | |
Bijzondere sociale en culturele verschijnselen | 176 |
De gezondheid | 176 |
Geestelijke ontwikkeling en ontspanning | 185 |
Moraal, moraliteit en criminaliteit | 188 |
Geloof en bijgeloof | 190 |
HOOFDSTUK X. | |
De herkomst der bevolking en het | 196 |
De herkomst der bevolking | 197 |
Het groepskarakter | 207 |
Het temperament | 212 |
De emotionaliteit | 219 |
De activiteit | 221 |
De nawerking | 222 |
De neigingen | 224 |
a. Vitale neigingen | 224 |
b. Egoïstische neigingen | 224 |
c. Altruïstische of sociale neigingen | 225 |
d. Supra-sociale of abstracte neigingen | 225 |
Het intellect | 225 |
Een vergelijking met andere volksgroepen | 226 |
HOOFDSTUK XI. | |
Slotbeschouwing | 229 |
Gebruikte literatuur | 235 |
↑pag. 11↑ |
In de navolgende bladzijden zijn de resultaten neer gelegd van een onderzoek in de gemeente Staphorst, waarmede in April 1943 een aanvang werd gemaakt. De oorlogsomstandigheden zijn oorzaak geweest, dat eerst nu de verzamelde gegevens, tot een geheel verwerkt, kunnen worden gepubliceerd. Het leeuwendeel van het materiaal werd reeds in de jaren 1943 en 1944 verzameld. Helaas echter maakten de gebeurtenissen in het najaar van 1944 het niet wel mogelijk de studie toenmaals te voltooien, terwijl drukke werkzaamheden, samenhangende met de wederopbouw van ons vaderland ook na de bevrijding stagnatie veroorzaakten. Eerst in het najaar van 1946 werd het onderzoek afgesloten. Hoewel op enkele punten jongere gegevens zijn verwerkt, geeft de onderhavige studie een beeld van de toestand in de gemeente Staphorst van vóór 1945.
Het is mij een behoefte mijn grote erkentelijkheid uit te spreken jegens de velen, die zo vriendelijk waren mij inlichtingen te verstrekken. In het bijzonder breng ik dank aan de Directie van het Economisch Technologisch Instituut Overijssel te Zwolle, die mij op zovele wijze medewerking verleende.
|pag. 11|
Groenman, Sj. (1947). Staphorst; sociografie van een gesloten gemeenschap. (Proefschrift Universiteit van Amsterdam, Amsterdam). Meppel: Stevert & Zoon.