Staphorst

[]

STAPHORST

SOCIOGRAFIE VAN EEN GESLOTEN
GEMEENSCHAP

[ ]

[blanco]

[ ]

STAPHORST

Sociografie van een gesloten gemeenschap

PROEFSCHRIFT

TER VERKRIJGING VAN DE GRAAD VAN DOCTOR
IN DE LETTEREN EN WIJSBEGEERTE AAN DE
UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM, OP GEZAG VAN
DE RECTOR MAGNIFICUS, DR G. C. HERINGA,
HOOGLERAAR IN DE FACULTEIT DER GENEES-
KUNDE, IN HET OPENBAAR TE VERDEDIGEN IN DE
AULA DER UNIVERSITEIT OP DINSDAG 16 DEC. 1947,
DES NAMIDDAGS OM 4 UUR

door

Sjoerd Groenman

geboren te Roosendaal (N.B.)

M. STENVERT & ZOON – UITGEVERS – MEPPEL

[ ]

Druk: Noord Nederlandse Drukkerij – Meppel

[ ]

Prof. dr. H.N. TER VEEN
promotor

Aan mijn moeder          
Aan mijn vrouw          

[ ]

[blanco]

[ ]

     De voltooiing van mijn universitaire studiën biedt mij de gelegenheid dank te brengen aan diegenen, die tot mijn vorming als sociaal onderzoeker hebben bijgedragen.
     In het bijzonder wel gaat mijn dank uit naar U, hooggeleerde Ter Veen, hooggeachte promotor, die de door Steinmetz gewekte belangstelling voor de sociografie wist te verdiepen en ook te richten op practische doeleinden.
Dat U mij bij de samenstelling van dit proefschrift met Uw aanwijzingen en critiek hebt willen bijstaan, bevoordeelde mij in hoge mate.
     Vanzelfsprekend gaan mijn gedachten ook uit naar de sociografische en ethnologische colleges van Steinmetz, die ik nog het voorrecht had een heel jaar lang te mogen bijwonen, en die een diepe indruk op mij hebben gemaakt.
In dankbare herinnering zullen mij ook blijven de colleges van de ons heengegane docenten Bonger, Van Eerde, Brugmans en Van Bemmelen. Zo ik in critische zin tekort mocht schieten, dan kan dit stellig niet geweten worden aan U, hooggeleerde Fahrenfort en Posthumus. Uw lessen waren steeds weer een genot voor de aankomende maatschappelijke onderzoeker. Tenslotte moge ik ook U in mijn erkentelijkheid betrekken, hooggeleerde Hofstee, voor het vele, dat ik van U in de afgelopen jaren in de practijk van het onderzoek heb mogen leren.

|pag. 8|

_______________↑_______________

[ ]

[blanco]

[ ]

INHOUD
Voorwoord 11
HOOFDSTUK I.
     Beknopte geschiedenis van het territorium der gemeente 13
HOOFDSTUK II.
     Grootte, vorm en grenzen der gemeente 16
HOOFDSTUK III.
     Het physisch-geografisch milieu 20
          De bodem 20
          Hydrografie 24
          Klimaat 28
          Begroeiing 30
HOOFDSTUK IV.
     Bebouwing en verkeerswegen 32
          Inleiding 32
          De bebouwing en de verkaveling 34
          Verkeerswegen 46
HOOFDSTUK V.
     De betrekkelijke sociale ligging van de gemeente 53
HOOFDSTUK VI.
     De demografie 75
          Inleiding 75
          De stand der bevolking 76
          De loop der bevolking 85
HOOFDSTUK VII.
     Economische verhoudingen 100
          Inleiding 100
          De landbouw 105
          De ambachtsnijverheid 144
          De winkels 146

↑pag. 9↑
HOOFDSTUK VIII.
     Sociale verhoudingen 149
          Inleiding 149
          Het gezin 153
          De woning 155
          De kleding 156
          Vrijage en huwelijk 159
          Zuigelingenzorg 164
          Opvoeding 166
          De sociale geleding 167
HOOFDSTUK IX.
     Bijzondere sociale en culturele verschijnselen 176
          De gezondheid 176
          Geestelijke ontwikkeling en ontspanning 185
          Moraal, moraliteit en criminaliteit 188
          Geloof en bijgeloof 190
HOOFDSTUK X.
     De herkomst der bevolking en het 196
          De herkomst der bevolking 197
          Het groepskarakter 207
          Het temperament 212
          De emotionaliteit 219
          De activiteit 221
          De nawerking 222
          De neigingen 224
               a. Vitale neigingen 224
               b. Egoïstische neigingen 224
               c. Altruïstische of sociale neigingen 225
               d. Supra-sociale of abstracte neigingen 225
          Het intellect 225
          Een vergelijking met andere volksgroepen 226
HOOFDSTUK XI.
     Slotbeschouwing 229
Gebruikte literatuur 235

↑pag. 11↑

 

VOORWOORD

     In de navolgende bladzijden zijn de resultaten neer gelegd van een onderzoek in de gemeente Staphorst, waarmede in April 1943 een aanvang werd gemaakt. De oorlogsomstandigheden zijn oorzaak geweest, dat eerst nu de verzamelde gegevens, tot een geheel verwerkt, kunnen worden gepubliceerd. Het leeuwendeel van het materiaal werd reeds in de jaren 1943 en 1944 verzameld. Helaas echter maakten de gebeurtenissen in het najaar van 1944 het niet wel mogelijk de studie toenmaals te voltooien, terwijl drukke werkzaamheden, samenhangende met de wederopbouw van ons vaderland ook na de bevrijding stagnatie veroorzaakten. Eerst in het najaar van 1946 werd het onderzoek afgesloten. Hoewel op enkele punten jongere gegevens zijn verwerkt, geeft de onderhavige studie een beeld van de toestand in de gemeente Staphorst van vóór 1945.
     Het is mij een behoefte mijn grote erkentelijkheid uit te spreken jegens de velen, die zo vriendelijk waren mij inlichtingen te verstrekken. In het bijzonder breng ik dank aan de Directie van het Economisch Technologisch Instituut Overijssel te Zwolle, die mij op zovele wijze medewerking verleende.

|pag. 11|
_______________↑_______________

 
Groenman, Sj. (1947). Staphorst; sociografie van een gesloten gemeenschap. (Proefschrift Universiteit van Amsterdam, Amsterdam). Meppel: Stevert & Zoon.

Category(s): Staphorst
Tags: ,

Comments are closed.