In de Herv. kerk te Nieuwleusen vindt men voor aan het klankbord der preekstoel een wapenschild parti, a dextre van lazuur met eene fasce van zilver, verzeld van drie droogscheerdersscharen van goud, geplaatst 2 en 1; a sinistre van lazuur met een geharnasten ridder, houdende in de rechter hand een opgeheven zwaard, gezeten op een stijgerend paard, alles van goud.
Het rechtsche wapen was mij onbekend, doch het linksche hield ik voor dat van Ripperda, ofschoon met verkeerd gekleurd veld, aangezien dat van Ripperda van sabel is.
Toen ik die wapens voor het eerst nader bij beschouwde, viel het mij op, dat de kleuren bijzonder helder en frisch waren en niet lang geleden vernieuwd schenen te zijn. De heer Predikant deelde mij dan ook mede, dat toen de kerk eenige jaren geleden van
|pag. 39|
binnen was opgeschilderd, die wapens ook hun beurt hadden gehad, doch dat aangezien de oorspronkelijke kleuren niet goed meer te onderscheiden waren, de wapens eenigzints naar fantasie waren opgeschilderd. Die mededeeling bevestigde mij in mijne meening, dat het linksche wapen dat van Ripperda was.
Verder vernam ik nog, dat de tegenwoordige kerk eerst dagteekent van het jaar 1829, doch dat de preekstoel met de gemelde wapens uit de vroegere kerk, die op dezelfde plaats gestaan had, was overgebragt. Toevalligerwijze is het mij later gebleken, dat het andere wapen dat der familie Roelinck is. Onlangs namelijk vernam ik, dat er zich op de torenklok van voormelde kerk een randschrift bevond; ik onderzocht die klok en vond er het navolgende randschrift op:
MACHTELT BUEKER GENT: ROELINCK
GAFF DIT DE KERCK OP T’OOSTERVEEN
Ao. 1670.
Hieruit blijkt dat de schenkster der klok, Machtelt Bueker, gehuwd was met een Roelinck; thans zoude men zeggen: Machtelt Roelinck, geboren Bueker.
Verder moet men weten, dat Oosterveen de oude naam is van dat gedeelte der tegenswoordige gemeente Nieuwleusen, waar die kerk zich bevindt.1)
Behalve dit randschrift vindt men op de klok een wapenschild, omgeven door een bloemenkrans en geplaatst onder het jaartal. Het is parti, a dextre met dezelfde figuren als het rechtsche wapen boven de preekstoel; a sinistre met eene fasce prismée ver-
|pag. 40|
zeld van drie ringen geplaatst 2 en 1. De kleuren zijn echter niet aangeduid. 2)
Behalve het vermelde is er nog rondom de klok een rand met engelenkopjes en wijngaardranken, waaraan druiventrossen hangen.
Het is opmerkelijk dat men te vergeefs op de klok naar den naam van den gieter zoekt, daar die er in den regel op gevonden wordt, en dit is des te vreemder omdat ze zeer goed is afgewerkt en al hetgeen er op is afgebeeld van veel smaak getuigt: wel een voorbeeld van groote nederigheid.
Ik geloof dat het niet te gewaagd is om aan te nemen, dat de preekstoel een geschenk is geweest even als de klok.
Wij hebben hier alzoo met twee huwelijken van Roelinck te doen, het eene met Ripperda, het andere met Bueker, welke huwelijken ik dan ook gevonden heb in eene geslachtslijst der Roelincks, die de heer Bijsterbos zoo welwillend was mij ter inzage te geven. De wapens boven de preekstoel zijn die van Hermen Roelinck en Elisabeth Mechtelt Ripperda.
Deze Hermen Roelinck is Griffier der Staten van Overijssel geweest van 1613 tot 1652, is gehuwd den 7 Juli 1616 en overleden den 20 Februari 1652.
Zoowel de familie Roelinck als die van Ripperda is in de marke van Leusen gewaert geweest. De wapens op de klok zijn die van Derk Roelinck en Machtelt Bueker. Deze Derk was de derde zoon van voornoemden Hermen en is ook Griffier der Staten van Overijssel geweest. Den 1 Augustus 1655 werd
|pag. 41|
hij, te gelijk men Jonker Arent van Oldeniel, tot Heemraad in de marke van Leusen verkozen. Hij stierf den 23 Augustus 1672.
Daar de Kerkvoogden gaarne de wapens boven de preekstoel in hunne oorspronkelijke gedaante wenschten te herstellen, zoo verzochten ze mij hun de kleuren wel te willen opgeven, hetgeen ik van Ripperda heb kunnen doen, doch die van Roelinck mij niet bekend zijnde, heb ik tot dusverre vergeefsche moeite gedaan om aan dat verzoek te voldoen.
December 1874. VAN HOËVELL.
Onlangs heb ik het wapen van het geslacht Roelinck met de kleuren op een stamboom der Roelincks aangetroffen alsmede met aanduiding der kleuren, gegraveerd op een stel zilveren messen; een en ander bevindt zich in het bezit der familie Greven te Zwolle, die aan het geslacht Roelinck vermaagschapt is geweest.
Het wapen is als volgt: van zilver met eene fasce van keel verzeld van drie droogscheerdersscharen van sabel geplaatst 2 en 1.
Juni 1875. VAN HOËVELL
_________
Hoevell, van (1876) Wapens in de Herv. kerk te Nieuwleusen en randschrift met wapens op de torenklok dier kerk. VORG, 10 stuk 38-42.