Een Diner der Meentelieden te Kampen in 1712


EEN DINER DER
MEENTELIEDEN TE KAMPEN IN 1712.

_______

     Wanneer er te Kampen vacatures door overlijden of anderzins waren ontstaan in het collegie van de Gezworene gemeente, dan werden die door verkiezing door de meente zelve weder aangevuld.
     Zoo waren er in 1711 zes plaatsen in de gezworene gemeente opengevallen door het overlijden van de meentelieden: Reynder van der Beeck, Arent Nyenbrugge, Johan Worst, Johan Rycksen van der Wende, Adriaan Brouckman en Hendrick ter Burgh.1 [1. Dat deze personen overleden waren bleek mij uit de Doodboeken. Reynder van der Beeck werd den 29 Mei, Arent Nyenburg den 11 December, Johan Worst den 19 November, Adriaan Brouckman den 16 Mei, Hendrik ter Burgh den 31 October 1711 allen in de Bovenkerk begraven, terwijl Jan Rycksen van der Wende den 3 Maart van dat jaar in de Buitenkerk werd begraven.])
     Het was de gewoonte te Kampen dat de nieuwgekozene meentelieden behalve de kosten van een maaltijd, het Blijmaal genoemd, dat door hen aan de overige meentelieden in het „collegie” gegeven werd, ook nog een som gelds aan de armen gaven. Deze som werd door de Meente bij de verkiezing vastgesteld. Zoo vind ik opgeteekend voor deze verkiezing van 1712 in ’t Resolutieboek van Raad en Meente: „De Geswoorne Gemeente hebbende goetgevonden dat de nieuwe onder haar verkoorne leden een somma van twee dui-

|pag. 363|

sent guldens ten voordeele van den Armen sullen geven, soo is de Geswoorne Gemeente van gedachten dat die penningen op dese stadt sullen worden belecht ende de obligatiën op de naam van de geswoorne Gemeente gemaakt, oock niet sonder haare kennisse aff te lossen nochte te verkoopen, de reviseurs sullen ’s jaarlix die renthen niet laaten valideeren, voor ende alleer dat haar van de betaalinge is gebleken”, waarop het „fiat” van den Raad volgde. (Res. R. en M. 12 Jan. 1712).
     Bij een reglement op deze maaltijden, den 13 Dec. 1718 door de Gezw. Gem. vastgesteld, werd dit eenigzins gewijzigd.
Den 13 December 1718.
     De geswoorne gemeente expresselick en alleen hiertoe geconvoceerd zijnde, hebbende aan gehoord en geexamineerd het nieuwe reglement over en aangaande de kosten en verteeringe ter occasie van de sollicitatiën van de gemeentsmanplaatsen, hetwelk Rogier Sabé, Henrik Vestrinck, J. U. D., .Teunis Visscher en Joan Bisschop daar toe bij Resolutie van den 6 deses maands versogt en gecommitteerd hadden geconcipieerd, heeft goedgevonden hetselve te approberen en te ratificeren, gelijk deselve het approbeert en ratificeert bij dezen in de volgende articulen.
     Yder nieu te kiesen gemeentsman sal in handen van vier schafmeesters ten minsten twee dagen voor het blijmaal of eerder betalen de somme, so en als hier word gespecificeerd.
     Namentlik, wanneer er alleen eene plaats gevult sal worden so sal die eene betalen seven honderd en vyftig guldens behalven het blijmaal en het half aam.
     Wanneer er twee plaatsen vacant sijn en gesuppleerd worden, alsdan sal yder van die twee betalen agt honderd en vyftig guldens en een half aam, dog beide te samen het blijmaal. Maar wanneer drie of meer nieuwe gemeentsluiden

|pag. 364|

moeten gekoren worden, so sal elk betalen negen honderd Cars guldens en het half aam, dog alle te samen het blijmaal. En indien onverhopentlik eene of meer nieuwe gemeentsluiden sodane penningen voor de tijd als voorschreven is, niet mogte of mogten voldaan hebben, so sal of sullen deselve so lange geen sessie in haar vergaderinge mogen hebben. De schafmeesteren sullen uit deze ontvangene penningen betalen de kosten over de sollicitatie gevallen, welke op de volgende wijse zijn worden gereguleerd.
     Te weten dat de Geswoorne Gemeente op een bequame plaatse, door schafmeesteren uit te kiezen, alleen vier dagen sullen bij malkanderen komen om over het kiezen der nieu aan te stellen gemeentsluiden te delibereren; als namentlijk de drie voorgaande dagen voor de vaststellinge, en dan de dag van de vaststellinge zelfs.
     De Geswoorne gemeente en leeden van dien sullen op de drie eerste dagen des nademiddags ten twee uiren op de uitgekozene plaats te samen komen ten fine voorschreven en nuttigen aldaar een glas koude wijn, bier, pijp tabak, en des avonds een collation, hetwelk bestaan zal in vier schotelen koud eten, hetzij van rundvlees, kalfsvlees of ham, of diergelijks met eenige schotelen salade met bokking of eijeren, sonder eenige paketten of kardoezen,2 [2. Misschien ingepakt eten dat de heeren vroeger meê naar huis namen.]) Op de vierde dag zal de vaststellinge geschieden des morgens precies ten elf uiren en des middags ten twee uiren de ordinare maaltijd van de vaststellinge, waarop tot meer menagie geene venesoenen,3 [3. Wat gerecht dit was is mij onbekend.]) kiekenpasteijen, ofte eenige paketten of kardoezen opgedist of uitgedeelt sullen worden.
     De schafmeesteren sullen van de te ontvangene penningen

|pag. 365|

en van de gedaene kosten alsook van derselver betalinge drie dagen na het te houden blijmaal aan de geswoorene gemeente doen behoorlik raport, reekeninge, bewijs en reliqua.
     De schafmeesters sullen uitvinden een behoorlike plaatse tot de vergaderinge van de geswoorne gemeente geaccommodeert, en daartoe mede aanstellen vier bediendens, om haar Ed. naar genoegen te dienen, welke gehouden sullen zijnde leden van het collegie met behoorlijk ligt na huis te geleiden, sonder yets daarvoor te mogen ontvangen, bij verbeurte van hare verdiensten.
     En nademaal het oogmerk van de geswoorene gemeente in het opstellen van dit nieuwe reglement alleenlik is en daar heenen strekt (’t welk ook daarom alleen sal geobserveert en gevolgt worden) om sig van alle onordentelikheden en excessive kosten te weeren, so worden alle de leden van de gesworen gemeente versogt, haar selven daar in te willen kennen om alle occasion van opspraak en calanges de borgerie te benemen. Dog indien het egter onverhopentlik mogte gebeuren, dat yemand van het collegie met opzet eenige vorken, messen, borden, lepels, glazen of ijets anders te breeken ofte te bederven quam, so sal de sodane verbeurt hebben ses stuivers ten profijte van den armen, so menigmaal sulks mogte gebeuren.
     En wanneer sodanig lid die de boete mogte verschuld zijn, weigerig mogte wesen die te betalen, so sal deselve in geen vergaderinge geadmitteerd worden, tenzij alvorens de boete betaald sal hebben. En worden de respectieve bedienaren der armen versogt en geauctoriseerd, om deze boetens te ontvangen en te innen, en ter eerster vergaderinge in te brengen.
     En eindelik is geresolveert en vastgesteld dat de penningen die also van de nieu gekoorene gemeentsluiden betaald zijn, en na afbetaling van alle de kosten over de sollicitatie gevallen, sullen bevonden worden over te schieten, sullen ver-

|pag. 366|

deeld worden over en tussen alle de leden van het collegie, die de keur gedaan sullen hebben, of door siekte belet worden daarbij te adsisteren, hoofd voor hoofd, en egaal, sonder dat de nieu gekorene daar aan sollen mogen participeren.
     Voorts is goetgevonden, dat ten tijde van de sollicitatien geene kinderen, knegten, meiden, of andere, ter plaatse van de vergaderinge sullen geadmitteerd worden of verblijven, maar na het doen van hunne boodschappen terstond moeten vertrekken. Mitsgaders dat op de dagen van de keur van de gemeentsluiden alle bijeenkomsten op de plaatse van de sollicitatie sullen blijven afgeschaft en consequentlik alle warm brood, heete wijnen, thoosen, morgendrancken en maaltijd afgesneeden en vernietigd sullen zijn en blijven, in voegen de leeden van de geswoorene Gemeente als ordinaris, van hare huisen na het Raadhuis om de keure te doen op de uire daartoe de verbodinge is geschied haar sullen begeven.
     Eindelijk is geresolveert en vastgesteld, dat tot voorkominge van alle disordres over de maaltijden, so van vaststellinge als blijmalen en andere, niemand geduirende de maaltijden van de tafel sal mogen afgaan, sonder expres consent van de Heer president, veel minder tabak te rooken of eenige andere onordentelikheden die een fatsoenlik collegie niet voegen, te pleegen, sullende diegeene, welke daar tegens yets mogen doen, staan en gestraft worden ter klaringe van de geswoorene gemeente.
     Zoo luidt het hervormings reglement op de maaltijden der gemeenslieden. Men ziet er uit dat er ook na deze hervorming nog ruime plaats voor eten, drinken en vroolijkheid overbleef, zoodat dit spaarzaam democratisch ligchaam, waarmede sommigen zoo hoog loopen, zich nog voldoende kon amuseeren, en na een flinken dronk nog gratis werd te huis gebracht.

|pag. 367|

     Op welke onordelijke wijze vroeger deze maaltijden werden gevierd is niet juist op te geven, doch dit reglement geeft daarvoor wel eenige gegevens aan.
     Thans laat ik volgen de rekening van de maaltijd van 1712.

     Memorie van de rekeningen en de daer op gevolgde quitantien van de verteringe door de Heeren van de Gesworen Gemeente op de sollicitatie van de ses openstaande plaatsen gedaan, waar over als schatmeesters gesteld waren: Vollenhovius, Velthoen, Ten Hove en van Merle.

Vrou Harsen voor wijn, luit quit ƒ 44— 12— „
W. van der Weert voor wijn, luit quit 130—14— „
T. Visser voor wijn, luit quit 321— „— „
Ten Hove banket en winkelwaren, luit quit 262— 8— 12
H. van Merle voor bier, luit quit 19— 19— 12
Wed. Cotius voor backies en kaarten luit quit 6— 1— „
B. Hertman voor winkelwaren luit quit 3— 1— „
N. Sluiter voor extract luit quit 15— „— „
J. Sterke voor keersen luit quit 17— 1- „
R. van Wijringen voor brood, luit quit 76— „— „
H. van Nes voor brood, luit quit 24— 11— „
H. Craal voor brood, luit quit 1— 2— „
K. van Bercum voor wijn etc. luit quit 108— 18— „
Aart J. Wagter voor vis, luit quit 31— 1— „
B. Beerthuis voor vlees, luit quit 18— „— „
Vrouw van Slooten voor vlees, luit quit 44— „— „
J. Voerman voor vlees, luit quit 46— „— „
H. Croes voor dubbele annijsen genever etc. l.q. 14— 12— „
H. van der Weert voor hansjovis, luit quit 10— 18— „
Van Bassen voor oppassen, luit quit 9— „— „
Straatman voor oppassen, luit quit 9— „— „
W. Visser voor turf luit quit 41— „— „

|pag. 368|
Idem voor oppassen, luit quit ƒ 9— „— „
G. Aarsen voor huir etc., luit quit 8— 16— „
Idem voor buckinck, luit quit 18— 15— „
J. Aarsen voor huir luit quit 17— „— „
R. van Sitteren voor taback etc. luit quit. 22— „— „
Dr. Smaltius voor taback luit quit 3— 12— „
R. van Amersfoort voor taback, luit quit 9— 9— „
L. Koldekerck voor kees, luit quit 3— 10— „
Ten Kate voor koffij, luit quit 6— „— „
B. van Merle voor huir etc. luit quit 11— „— „
Vollenhovius voor aardakels 4— 8— „
Arent van Olst voor ijserwerck, luit quit 2— 1— „
Abram Knop voor oppassen, luit quit 9— „— „
G. ten Houten de koeck, luit quit 132— 6— „
Hendriekijn Hertslagers voor schotel wassen, luit quit 6— 15— „
H. de Pool voor wijn en kamerhuur, luit quit 148— 2— „
G. ten Houten voor elf kalkoenen luit quit 17— 12— „
T. Visser voor naverteringe bij ’t opnemen van deze rekeningen ende betalen, luit quit 17— 12— „
Aan de heeren schatmeesters Vollenhovius Velthoen, ten Hove en van Merle geteld de van ons beloofde twee duisend car. gl. Soo de Heeren van de Geswooren gemeente ten dage der vaststelling van ons hadden gevordert 2000— „— „
De rekeningen van ’t Blijmaal bedragen ƒ 3736— 17— 12
G. van Houten volgens gemaakt accoort l.q. 82— 11— „
T. Visser voor wijn, luit quit 74— 11— „
ten Hove voor banket, luit quit 30— „— „
R. Eekhout voor banket, luit quit 35— „— „

|pag. 369|
Bisschop voor extract, luit quit ƒ „— 12— „
Wijnvoorden voor bier, luit quit 4— 3— „
Vrouw Nessink voor gebroken glasen luit quit 1— 8— „
Voor de dienders en meiden van ’t collegie tot een vereeringe 6— „—
ƒ 3971— 3— 4

     Dese nevenstaande rekeningen ter somma van drie duisend negenhonderd een en seventig car gl. drie stuivers vier penningen door ons betaalt sijn, en daarin onse geregte sesde part (bedragende de somma van seshonderd eenen sestig car. gl. seventien stuivers en drie penningen) betaalt en voor ons elck diergelijke memorie naar genomen te hebben, blivende de quitantien naar gewoonte onder F. Erckelens als eerst verkozen berusten, getuigen wij ondergeschreven met dese onse onderteikeninge.
     Actum Campen den 28 Jann. 1700 en twaalf.

Ferdinand Erckelens J. U. Dr.
Johan Kemenerus.
Bernhardus d. Pooll.
Jan Bisschop.
Hendrick Brant.
Rijck van Wijnvoorden.

N. U.

Category(s): Kampen

Comments are closed.