INLEIDING
De kerk is er geweest vanaf het begin van de wereld en zal er zijn tot het einde toe, zegt onze Nederlandse Geloofsbelijdenis in artikel 27, en in een van onze gezangen zingen wij: ‘‘God houdt Zijn Kerk in leven, hoe ook bespot, verdrukt, door dwalingen omgeven, verscheurd, uiteengerukt…’’ De geschiedenis van de Kerk in Nederland is daar een duidelijk bewijs van. Wat heeft deze kerk in de loop der eeuwen een aanvallen te verduren gehad, wat is er verdrukt, wat waren er een dwalingen, wat was het verval groot. Maar ook hoe heerlijk was de uitredding. God gaf na tijden van dwaling en afval mannen die door de Heilige Geest gedreven het licht van het Woord weer helder lieten schijnen en zo het afvallige kerkvolk weer terugriepen tot de waarachtige dienst aan de Here.
Dit jaar hopen wij te herdenken dat op 14 juni 1892 de ambten werden ingesteld in de gereformeerde kerk van Hengelo. Herdenken is, als het goed is, een terugzien met dankbaarheid voor wat werd ontvangen. Herdenken zal ongetwijfeld ook meebrengen een gevoel van weemoed en van droefheid om wat er sindsdien is geschied en mis gegaan,
Om echt te kunnen herdenken zullen wij moeten weten wat er is gebeurd en daarom wil ik met u eerst even een blik werpen in de historie.
Gaande langs de weg waarover de Here Christus in het verleden Zijn kerkvergaderend en -bewarend werk openbaarde, komen wij verschillende mijlpalen tegen, die we even willen verkennen om des te beter te kunnen waarderen, wat wij op de dag van herdenken nog mogen bezitten. Het zou de moeite waard zijn om heel ver in de kerkelijke historie terug te gaan, maar daarvoor is deze kleine uitgave niet bedoeld en daarom leek het mij juist, te beginnen bij de Dordtse Synode van 1618-19.
De synode van Dordrecht, waar naast de afgevaardigden uit de Nederlanden ook vertegenwoordigers van de gereformeerde gezindte uit de ons omringende landen aanwezig waren, zorgde niet alleen voor een nieuwe vertaling (Statenvertaling) van de bijbel, maar bood de Kerk in de ‘‘Dordtse Leerregels’’ een prachtig belijdenisgeschrift en gaf bovendien o.m. de vaak omstreden, maar ook nu nog steeds ingebruik-zijnde, kerkorde. Veel van de in Dordrecht vertegenwoordigde kerken uit ons land en daarbuiten zijn intussen helaas uit ons blikveld verdwenen. De tijdgeest deed hen de gereformeerde belijdenis en de gedane belofte vergeten. Ook plaatselijk werden als gevolg van de vervlakking en de kritiek op Schrift en Belijdenis de gelederen schrikbarend gedund.
Als wij vandaag gaan herdenken past ons dankbaarheid jegens de Here voor wat wij mochten ontvangen en behouden, past ons ook ootmoed en de ernstige bede op de lippen:
‘‘Bescherm ons in de bange tijd
van zielsverzoeking en van strijd.
Laat nooit de boze vijand toe
dat hij ons enig hinder doe.’’ Gez.39:4
Bij het tot stand brengen van deze uitgave heb ik gebruik gemaakt van een aantal onder ons bekende en minder bekende pennevruchten, waaronder ‘‘Het historisch fundament’’ van J.F. Munneke, ‘‘Kleine Kerkgeschiedenis’’ van W. Meyer, ‘‘Na vijftig jaren’’ van ds. H. Meulink, ‘‘Gods voortgaande kerkwerk’’ van ds. I. de Wolff. De heer J. Koning, jarenlang administrateur van onze kerk en thans nog beheerder van het kerkelijk archief, ben ik bijzonder dankbaar voor datgene wat hij in het kader van deze uitgave wist op te diepen uit het gemeentelijk- en het kerkelijk archief.
Met deze uitgave heb ik niet de pretentie u een werk van wetenschappelijke waarde voor te leggen, maar als medelid van de Kerk van onze Here Jezus Christus heb ik gepoogd mijn brs. en zrs. te dienen naar Zondag 21:55 van de Heidelberger.
F.H. ter Horst (c)